Europa staat anno 2024 voor grote uitdagingen. Klimaatverandering, sociale onrust, behoud van welvaart. Om deze uitdagingen aan te kunnen en te boven te komen, is het noodzakelijk dat alle zeilen bij elkaar worden gezet. Omdat nationale overheden (zowel centraal als decentrale overheden) als opdrachtgever in totaal 17% van het Europese bnp genereren via de overheidsopdrachten, creëren nationale overheden een vaste stroom aan economische activiteiten in de markt. Dit is de reden voor de Europese wetgever om nationale overheden dringend aan te sporen om horizontale beleidsdoelstellingen mee te nemen op het moment dat zij als opdrachtgever opdrachten in de markt wegzetten. Voorbeelden van horizontale beleidsdoelstellingen zijn: duurzaamheid, social return en innovatie.
De gedachte hierachter is drieledig:
- Ten eerste Europa staat voor de bovengenoemde uitdagingen en die moeten opgelost worden.
- Ten tweede overheden betalen deze opdrachten met belastinggeld. Het is dus de taak van de overheid om verantwoord om te gaan met belastinggeld (andermans geld). Voorbeeld: kwaliteit laat zich niet alleen kenmerken door korte termijn criteria. Kwaliteit kenmerkt zich ook door kosten op langer termijn. Een product dat lang meegaat is mooi in het kader van duurzaamheid en kostenreductie, maar als de vervoers- of afvoerkosten de pan uit rijzen of de footprint om het product te maken niet in verhouding tot de levenscyclus van het product staat, dan is de vraag of voor de maatschappij onderaan de streep een voordeel te behalen valt.
- Tenslotte Europa kan alleen zijn huidige concurrentiepositie in de wereld en daarmee ons welvaart behouden door blijvend te innoveren. Bij innovatie kan juist de overheid dat laatste zetje geven om de ontwikkeling van innovatieve producten mogelijk te maken. De overheid kan in een bepaald project als pilot fungeren om de ontwikkeling van dit product te versnellen. Voordeel voor de overheid is dat eenmaal het product is ontwikkeld, zij als medeontwikkelaar het product zelf kan gebruiken. Het mes snijdt aan twee kanten: het draagt bij aan de Europese innovatieagenda en tot efficiency, kostenreductie.