Dit is de Nederlandse samenvatting van de Master Thesis van Tom Bastiaans: The Governance of Collaborative Ecosystems; Towards Trusted and Secure Online Business. Het volledige rapport kun je aanvragen via info@digicampus.tech.

De digitale samenleving vraagt steeds meer om geïntegreerde ICT-oplossingen. Maatschappelijke, technische en institutionele ontwikkelingen maken deze publiek-private en sector overschrijdende integratie van digitale diensten mogelijk. Echter belemmeren het gebrek aan vertrouwen en rechtszekerheid van elektronische transacties de ontwikkeling en adoptie van innovatieve digitale diensten. Digitale vertrouwensdiensten bieden oplossingen voor veilige en betrouwbare elektronische transacties, hetgeen de digitale samenleving ten goede komt. Interoperabiliteit is vereist om een brede toepassing van deze diensten mogelijk te maken, aangezien digitale vertrouwensdiensten het risico hebben zich op geïsoleerde wijze te ontwikkelen. Collaboratieve ecosystemen zijn dynamische en co-evoluerende gemeenschappen van onderling afhankelijke belanghebbenden die met concurrentie en samenwerking de valorisatie en interoperabiliteit van digitale vertrouwensdiensten kunnen ondersteunen. Echter streven de participanten van een collaboratief ecosysteem verschillende belangen na, en stellen zij andere eisen aan de functies van het ecosysteem.

Governance draagt bij tot een efficiënte en effectieve orkestratie van het ecosysteem door regels vast te stellen voor besluitvormingsprocessen. Bovendien moet de governance passen bij de technische architectuur van een ecosysteem, terwijl het zich aanpast op technische, wettelijke, markt-, en sociale ontwikkelingen. De uitdagingen binnen een publiek-private samenwerking binnen een collaboratief ecosysteem, en het ontwerpen van een governance model zijn relatief onontgonnen terrein, aangezien de literatuur schaars is. Daarom beoogt deze thesis een framework te ontwerpen dat de uitdagingen in een huidig samenwerkend ecosysteem analyseert en mitigeert door een governance model te ontwerpen dat zich in de loop van de tijd aanpast aan de context. Er wordt gestreefd naar een antwoord op de volgende hoofdonderzoeksvraag: “Hoe is een governance model te ontwerpen voor een collaboratief ecosysteem dat elektronische transacties faciliteert?”. Door het toepassen van het framework op een single unit case study van Trusted Information Partners (TIP) in Nederland, wordt het raamwerk geëvalueerd en gevalideerd. De studie bevestigt dat een framework drie componenten moet omvatten om tot een governance model te komen: I) het identificeren van de governance spanningen maakt het mogelijk de context te bepalen van factoren die het ecosysteem beïnvloeden, II) het koppelen van governance mechanismen aan machtsdynamieken bevordert de mitigatie van spanningen, en III) het evalueren van de besluitvorming binnen het ecosysteem door middel van waarden, normen en principes dragen bij aan de consistentie van de governance en het functioneren van het ecosysteem.

Het framework draagt bij aan de literatuur over governance networks, omdat het onderzoek bouwstenen aanreikt voor het opzetten van een governance voor collaboratieve ecosystemen. Om de bijdrage van publieke en private diensten van digitale vertrouwensdiensten te versterken, zou het framework gevalideerd kunnen worden door het toe te passen op een operationeel collaboratief ecosysteem. Aangezien het framework zich momenteel richt op de case study van een ecosysteem in ontwikkeling, kunnen de inzichten van een operationeel ecosysteem de generaliseerbaarheid van het framework vergroten. Toekomstig onderzoek hiernaar kan zorgen voor een verdere afstemming tussen het functioneren van ecosystemen en het governance model. Het toepassen van verbeterde versies van het framework op andere digitale ecosystemen, zou ook de valorisatie van vertrouwensdiensten in de samenleving als geheel kunnen stimuleren.